واژه وکیل ، از نام خداوند استعاره گرفته شده است. معنای لغوی وکالت نمایندگی و نیابت می باشد . همچنین مترادف با کلماتی مانند وصی ، ولی و یا سرپرست نیز میباشد. وکیل یا جانشین کسی است که از طرف شخص دیگری به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود. این عقد (قرارداد) میتواند اختیار خرید و فروش ، اقدام به انتقال ، انجام امورات خاص و … باشد. طرفین این قرارداد وکیل و موکل نامیده میشوند. به موجب ماده 656 قانون مدنی : وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می نماید. این موضوع در قانون 656 مدنی ذکر شده است.
تعریف وکیل و نقش او در نظام حقوقی
وکیل، به عنوان یک مشاور و نماینده قانونی، نقشی بسیار مهم در نظام حقوقی دارد. او به موکلان کمک میکند تا در مسائل حقوقی مختلف، مانند دعاوی مدنی یا کیفری، تصمیمات بهتری بگیرند. با تسلط به قوانین، وکیل میتواند پیچیدگیهای دادرسی را برای افراد سادهتر کند و از حقوق آنها دفاع کند. او نه تنها در محاکم نماینده موکل است، بلکه به آنها مشاوره میدهد تا درک بهتری از فرآیندهای قانونی پیدا کنند. در واقع، وکیل به عنوان پلی بین موکل و نظام قضایی عمل میکند و به ترویج عدالت در جامعه کمک میکند.
انواع وکالت و تفاوتهای آنها
در قوانین ایران میتوان به دو نوع وکلات به صورت کلی اشاره کرد . وکالت مدنی و دادگستری .
وکیل مدنی
وکیل مدنی، که گاهی بهعنوان وکیل غیررسمی یا نماینده قانونی شناخته میشود، فردی است که بدون داشتن پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری، میتواند در برخی امور حقوقی خاص به نمایندگی از دیگران عمل کند. این وکیل معمولاً برای انجام فعالیتهای غیرقضایی یا اداری منصوب میشود و وظایفی مانند امضای قراردادها، انجام معاملات، نمایندگی در امور اداری و پیگیری مسائل شخصی در سازمانهای دولتی را انجام میدهد. لازم به ذکر است که وکیل مدنی نمیتواند در دادگاهها از موکل خود دفاع کند یا به نمایندگی از او در جلسات دادگاه حضور یابد.اختیارات وکیل مدنی معمولاً شامل انجام امور اداری، مالی، تنظیم قراردادها و سایر فعالیتهای غیرقضایی است. به عنوان مثال، یک وکیل مدنی میتواند برای انجام معاملات ملکی یا پیگیری مسائل مالیاتی موکل خود اقدام کند.
بیشتر بدانید : ۵ نکته مهم که قبل از مراجعه به وکیل باید بدانید
وکیل دادگستری
همانطور که گفته شد وکیل کسی که است که به موجب وکالت به کاری مامور میشود. در وکالت دادگستری وکیل در امور قضایی وکالت دادگستری داشته و میتواند به جای موکل خود در مراجع قضایی امورات موکل را انجام دهد. این امورات شامل دفاع قضایی ، پیگیری قضایی ، طرح دعوا و شکایت قضایی و … می باشد. وکیل دادگستری در موضع دفاع، از تامینات شغل قضا برخوردار است.
با توجه به تخصصی بودم موضوع وکالت دادگستری فردی که میخواهد وکیل دادگستری فردی شود نیاز به پروانه وکالت دادگستری دارد. پیش نیاز دریافت پروانه وکالت مدرک لیسانس حقوق یا حقوق فقه می باشد. کارشناس حقوقی پس از قبولی در آزمون وکالت و سپری نمودن دوره 18 ماه کار اموزی و ازمون های نهای که اختبار نامیده میشود، تشریفات سوگند را انجام میدهد و پروانه وکیل دادگستری خود را که به نوعی مجوز فعالیت وکالت دادگستری وی می باشد صادر میگردد. در حال حاضر پروانه وکالت از سوی دو نهاد ” کانون وکلا” و “مرکز وکلا ، کارشناسان و مشاوران خانواده قوه قضائیه” صادر میگردد.
وکیل پایه یک دادگستری کیست ؟
وکیل پایه یک دادگستری فردی است که پس از تحصیل در رشته حقوق و موفقیت در آزمون وکالت، به عنوان وکیل شناخته میشود و میتواند در همه محاکم قضایی فعالیت کند. داشتن عنوان “پایه یک” به این معناست که این وکیل میتواند در انواع پروندههای حقوقی و کیفری، از جمله پروندههای پیچیده و مهم، از موکل خود دفاع کند. وکلای پایه یک به دلیل تجربه و تخصصشان، توانایی رسیدگی به مسائل حقوقی مختلف را دارند و میتوانند در محاکم عمومی، دادگاههای تجدیدنظر، و حتی دیوان عالی کشور به نمایندگی از موکلان خود حاضر شوند. در مقابل، وکلای پایه دو معمولاً تنها در پروندههای سادهتر میتوانند فعالیت داشته باشند، در حالی که وکیل پایه یک هیچ محدودیتی برای پیگیری انواع دعاوی ندارد.
بیشتر بدانید : فرق وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری