افزایش ناگهانی و بی رویه اجاره منزل یکی از مشکلات رایج میان مستأجران و مالکان شده است .به طوری که میتواند به اعضای یک خانواده را دچار نگرانی و اضطراب جدی کند. بهویژه زمانی که این افزایش بدون توجیه قانونی و ناگهانی انجام شود. متاسفانه خیلی از مستأجران نمیدانند چگونه باید در برابر افزایش ناگهانی اجاره بها اقدام کنند .در این مقاله، به بررسی روشهای قانونی برای شکایت از مالک در صورت افزایش غیرمنصفانه اجاره و حقوقی که مستأجران در این شرایط دارند، پرداختهایم تا راهکارهای مؤثری برای حل این مشکل ارائه دهیم.
چگونه به افزایش اجارهبها توسط صاحبخانه اعتراض کنیم؟
روشهای قانونی و کاربردی
این موضوع تا به حال ابهامات قانونی زیادی داشته است و بسیاری از شهروندان دچار سردرگمی شده اند. اما راه هایی جهت اعتراض به افزایش اجارهبها وجود دارد. اما مستأجران با آگاهی از حقوق قانونی خود میتوانند به شکل موثری از خود دفاع کنند. ابتدا باید قرارداد اجاره را بررسی کنید تا مشخص شود که آیا شرایط افزایش اجارهبها در آن بهوضوح ذکر شده است یا خیر. در بسیاری از کشورها، قانون مستأجر و مالک تعیین میکند که افزایش اجاره تنها در چارچوبی خاص و با اطلاعرسانی قبلی امکانپذیر است. همچنین تلاش برای مذاکره با صاحبخانه برای رسیدن به توافقی عادلانه میتواند از طریق گفتگوهای مستقیم یا با کمک یک واسطه انجام شود. راه دیگر برای اعتراض به افزایش اجاره بها ، ارسال اظهارنامه قانونی مبنی بر افزایش عرفی اجاره بها می باشد .
آیا صاحبخانه حق دارد اجاره را بالا ببرد؟
موارد استثنا و شرایط قانونی که باید بدانید
در پاسخ یه این سوال که صاحبخانه میتواند اجاره را بالا ببرد باید بگوییم که درست است. با توجه به اینکه قرارداد معمولا یک ساله می باشد پس از سپری شدن این مدت کاملا اختیار چنین اقدامی را دارد . اما افزایش اجارهبها نباید ناگهانی و خارج از توافقهای قبلی باشد. گاهی استثناهایی هم وجود دارد؛ مثل زمانی که در قرارداد اجارههای بلندمدت، مبلغ اجاره ثابت تعیین شده و تغییر آن نیاز به رضایت دو طرف دارد، مگر اینکه شرایط خاصی ایجاد شود که نیاز به بازنگری داشته باشد. معمولا پس از پایان موئد قرار داد اجاره مالک موظف است هزینه اجاره بهای جدید را به مستاجر اعلام کند . اگر مستأجر احساس کند که این افزایش غیرمنصفانه است، میتواند با مراجعه به مراجع قانونی یا کمیسیونهای حل اختلاف، اعتراض خود را مطرح کند.
قبل از شکایت از صاحبخانه چه نکاتی را باید در نظر بگیریم؟
راهنمای حقوقی برای مستأجران
قبل از اینکه مستأجران تصمیم به شکایت از صاحبخانه به خاطر افزایش اجارهبها یا مشکلات دیگر بگیرند، بهتر است چند نکته را در نظر داشته باشند. در نظر بگیرید که مالک صاحب نهایی و تصمیم گیرنده اصیل ملک خود می باشد . لذا در صورتی که قرارداد پایان یافته است اگر قصد فروش ملک را داشته باشد میتواند از تمدید قرارداد جلوگیری کند. همچنین در صورتی که خود قصد اقامت در منزل خود را داشته باشد نیز به همین رویه می باشد. لذا این واقعیت که مالک راه کارهای زیادی در دست دارد تا از شر شما خلاص شود یک واقعیت است . حتی اثبات این قضیه برای او کار دشواری نیست . با این حال مستأجران اول با صاحبخانه صحبت کنند و سعی کنند از طریق یک گفتوگوی دوستانه به توافق برسند، چون خیلی از مشکلات با یک مکالمه ساده قابلحل هستند. اگر این گفتوگو به نتیجه نرسید، مستأجران باید مدارک خود مثل قرارداد اجاره، نامهها و پیامها را جمعآوری کنند تا در صورت نیاز به شکایت، بتوانند مستندات کافی به مراجع قضایی ارائه دهند. شناخت قوانین محلی و استفاده از مشاوره حقوقی هم میتواند به مستأجران کمک کند تا قبل از هر اقدام قانونی، تصمیم مناسب بگیرند.
چگونه با صاحبخانه در مورد افزایش اجاره به توافق برسیم؟
راهکارهایی برای مذاکره و سازش
برای اینکه با صاحبخانه بر سر افزایش اجاره به توافق برسید، بهتر است رویکردی دوستانه و باز داشته باشید. در اولین قدم، با صاحبخانه صحبت کنید و دلایلش برای افزایش اجاره را بشنوید. شاید او هم دلایلی مثل افزایش هزینههای نگهداری یا تغییرات بازار داشته باشد که این درخواست را برایش منطقی کرده باشد. سپس، پیشنهادات خودتان را مطرح کنید؛ مثلاً میتوانید درخواست کنید که افزایش اجاره بهصورت تدریجی و در چند مرحله اعمال شود یا در عوضِ پذیرش افزایش کمتر، قرارداد را برای مدت طولانیتری تمدید کنید. حتی میتوانید در ازای این امتیازات، تعهد به پرداخت بهموقع اجاره یا همکاری بیشتر در نگهداری ملک را پیشنهاد دهید. اگر احساس میکنید گفتوگوی مستقیم دشوار است، میتوانید از یک واسطه مثل وکیل یا مشاور حقوقی کمک بگیرید تا مذاکرات بهتر پیش برود. در نهایت، حتماً توافقاتی که به آنها رسیدهاید را به صورت کتبی ثبت کنید تا در آینده هیچ سوءتفاهمی پیش نیاید.
نحوه شکایت از مالک به دلیل افزایش اجاره
مراحل شکایت و تنظیم دادخواست
مستأجران تا ۵ سال فرصت دارند که به دلیل افزایش غیرمنصفانه اجارهبها و عدم رعایت سقف تعیینشده در شورای حل اختلاف شکایت کنند. برای ثبت شکایت، مستأجران باید مدارک و مستنداتی مانند قرارداد اجاره، پیامهای مکتوب و هرگونه ارتباطی که با صاحبخانه داشتهاند را جمعآوری کنند. این مدارک میتواند در اثبات ادعای آنها و نشان دادن عدم رعایت قوانین از سوی صاحبخانه بسیار مؤثر باشد.
علاوه بر این، مستأجران باید به دقت با قوانین و مقررات محلی در مورد اجارهنشینی آشنا شوند، زیرا این قوانین ممکن است در مناطق مختلف متفاوت باشد. توصیه میشود مستأجران قبل از اقدام به شکایت، از مشاوره حقوقی استفاده کنند تا اطمینان حاصل کنند که تمامی مراحل بهدرستی طی شده و بهترین نتیجه ممکن را بهدست میآورند.
طبق ماده 9 قانون شورای حل اختلاف، اگر در مورد اصل قرارداد اجاره هیچ اختلافی وجود نداشته باشد، هرگونه دعوای مرتبط با تعدیل اجارهبها در شورای حل اختلاف بررسی خواهد شد. به همین دلیل، زمانی که موجر یا مستأجر که تابع قانون روابط موجر و مستأجر سال 1356 هستند، دادخواست تعدیل اجارهبهای خود را به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه میدهند تا به دادگاه مربوطه ارسال شود، این دادخواست به شورای حل اختلاف محل ملک اجارهای ارسال میگردد. شورای حل اختلاف سپس به خواسته رسیدگی کرده و پس از جلب نظر کارشناس و بررسی شرایط افزایش یا کاهش اجارهبها، رأی مناسب را صادر کرده و آن را به طرفین ابلاغ میکند.