مهریه به‌عنوان یک تعهد مالی که از سوی مرد در قبال زن پذیرفته میشود، یکی از موضوعات مهم حقوق خانواده به شمار می‌آید. زنان در ایران باتوجه‌به قوانین موجود، حق دارند مهریه خود را از همسرشان درخواست و آن را به‌صورت نقد، اقساط، یا توقیف اموال دریافت کنند. بااین‌حال، دریافت مهریه نیازمند آگاهی از فرآیندهای قانونی و اسناد موردنیاز است. در این مقاله، به بررسی همه‌جانبه چگونه مهریه خود را مطالبه کنیم؟ مراحل مختلف و نکات کلیدی خواهیم پرداخت.
انواع مهریه
- مهریه عندالمطالبه: در این نوع مهریه، زن میتواند بلافاصله پس از عقد ازدواج، مهریه خود را مطالبه کند. در مهریه عندالمطالبه، زن نیازی به اثبات هیچگونه شرطی برای مطالبه خود ندارد و میتواند هر زمان که خواست، مهریه خود را مطالبه کند.
- مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، زن تنها در صورت استطاعت مالی مرد میتواند مهریه خود را مطالبه کند. در مهریه عندالاستطاعه، زن باید ابتدا استطاعت مالی مرد را اثبات کند و سپس میتواند اقدام به مطالبه مهریه خود کند.
- مهریه در زمان داشتن حق طلاق : زوجه در زمانی که حق طلاق را میگیرد سه حالت در مورد مهریه وی پیش می اید . مورد اول حق طلاق در قابل بذل کل مهریه . حالت دوم حق طاق در کنار قسمتی از مهریه و حالت سوم حق طلاق بدون بذل مهریه . در هر مورد مشخص است زمانی که زن به همراه وکالت در طلاق دادخواست طلاق را ارائه میدهد شرایط مهریه به چه نحوی می باشد . نکته بسیار مهم این است در صورتی که زوجه وکالت در طلاق راداشته باشد اگر درخواست طلاق ندهد میتواند به میزان کل مهریه درخواست مطالبه کند.
- مهریه غیر از سکه یا وجه نقد : مطابق ماده ماده 1087 قانون مدنی هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد میتوان مهر قرار داد.
نکات مهم :
- برخلاف تصور برخی، خیانت زن تأثیری بر تعلق مهریه ندارد و زن همچنان مستحق دریافت مهریه است.
- در صورت نداشتن رابطه جنسی نصف مهریه به زن تعلق میگیرد.
- طبق ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی زن میتواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظائفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.
نحوه اجرا گذاشتن مهریه
مهریه از دو طریق قابل مطالبه خواهد بود . طبق بند (ب) ماده ۱۱۳ قانون برنامه پنجم ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور مقرر شد: مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجرا از طریق سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اجرایی می‌شوند. سازمان ثبت اسناد و املاک مکلف می باشد بلافاصله پس از تقاضای اجراییه نسبت به شناسایی و توقیف اموال مدیون اقدام کنند. در حال حاضر دادخواست مطالبه مهریه زمانی توسط دادگاه پذیرفته میشود که قبلا از طریق اداره اسناد رسمی اقدامش ده باشد . لذا مراحل مطالبه مهریه به دو مرحله تقسیم میشود:
1. مراحل مطالبه مهریه از اجرای ثبت:
مراحل مطالبه مهریه از اجرای ثبت به این صورت است که ابتدا باید به دفترخانه‌ای که عقد در آن ثبت شده است، مراجعه کرده و درخواست صدور اجرائیه مهریه را ارائه دهید. پس از صدور اجرائیه، این سند به اداره ثبت‌اسناد ارجاع داده میشود. اداره ثبت، اجرائیه را به شوهر ابلاغ کرده و از او می‌خواهد مهریه را پرداخت کند.
در صورت امتناع شوهر، زن میتواند از طریق شناسایی و توقیف دارایی‌های او، مانند املاک، خودرو یا حساب‌های بانکی، مهریه را دریافت کند. اداره ثبت پس از شناسایی اموال، آن‌ها را توقیف کرده و از محل فروش یا ارزش‌گذاری آن‌ها، مهریه زن را پرداخت می‌کند. همراهی یک وکیل حقوقی میتواند این مسیر را تسهیل کرده و از بروز اشتباه جلوگیری کند. در نظر داشته باشید ، مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت مراحل خاصی نداشته و نیاز به پیگیری و نامه نگاری دارد . همچنین در صورت توقیف اموال پس از طی مراحل اداری در صورت عدم توافق ملک به مزایده رفته و هزینه انبه حساب دادگستری واریز میشود که زوجه میتواند مبلغ را ازاین حساب برداشت کند .
- درخواست اجرائیه محضر ازدواج
- صدور درخواست به اداره ثبت استان
- توقیف اموال و دارایی زوج
- اجرائیات و ادامه مراحل مطالبه در صورت وجو دارایی
2. مراحل مطالبه مهریه از طریق دادگاه:
مراحل مطالبه مهریه از طریق دادگاه بدین صورت است که ابتدا زن باید دادخواستی تنظیم کرده و همراه با مدارکی مانند عقدنامه به دادگاه خانواده ارائه دهد. پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبه دادگاه ارجاع میشود. دادگاه با بررسی ادعا و دفاعیات، رأی خود را صادر می‌کند. اگر رأی به نفع زن باشد، او میتواند از طریق شناسایی اموال یا توقیف دارایی‌های شوهر، مهریه خود را وصول کند. در صورت ناتوانی مالی شوهر، امکان تقسیط مهریه نیز وجود دارد. مرد میتواند در صورت عدم توانایی درخواست اعسار از پرداخت مهریه نماید.
- دادخواست مطالبه مهریه
- پرداخت هزینه دادرسی مهریه
- جلسه دادگاه
- ارجا پرونده به اجرائیات دادگاه
- توقیف و مطالبات
دریافت مشاوره حقوقی در این مسیر اهمیت زیادی دارد، چرا که جزئیات قانونی و اداری ممکن است پیچیده باشند. توجه به روند صحیح دادرسی، ارائه مدارک معتبر و پیگیری جدی، تأثیر بسیاری در موفقیت این فرایند خواهد داشت.
مدارک موردنیاز برای درخواست مهریه
برای اینکه بدانیم چگونه مهریه خود را مطالبه کنیم؟ و این مسیر قانونی بدون مشکل طی شود، ارائه مدارک زیر ضروری است:
1. سند ازدواج: اصلی‌ترین مدرکی که تعهد مرد به پرداخت مهریه را اثبات می‌کند، سند ازدواج است. بدون این سند، امکان اقدام قانونی وجود ندارد.
2. کارت ملی و شناسنامه: برای شناسایی و اثبات هویت زن، این مدارک لازم است.
3. اطلاعات مالی شوهر: اگر قصد شناسایی و توقیف اموال او را دارید، داشتن اسناد مرتبط با دارایی‌های او میتواند روند را تسریع کند.
4. دادنامه یا اجراییه قبلی: در صورتی که قبلاً پرونده‌ای تشکیل شده باشد، ارائه مستندات مرتبط باعث ادامه یافتن پیگیری‌ها بدون اختلال خواهد شد.
داشتن این مدارک، پایه و اساس هرگونه اقدام قانونی است و شما را در مسیر مطالبه حق خود با اطمینان بیشتری همراه می‌کند.
مهریه چگونه قابل وصول است؟
چگونگی وصول مهریه تا حد زیادی به توان مالی شوهر و مدارک و اسناد ارائه‌شده بستگی دارد. اگر مرد از نظر مالی توانایی داشته باشد، دادگاه او را ملزم به پرداخت نقدی مهریه می‌کند. در چنین شرایطی، مرد موظف است کل مبلغ مهریه را در مدت‌زمان تعیین‌شده پرداخت کند. اما اگر شوهر توان پرداخت یک‌جای مهریه را نداشته باشد، دادگاه با بررسی وضعیت مالی او، امکان تقسیط مهریه را فراهم می‌کند. این تصمیم دادگاه معمولاً به صورتی است که مرد بتواند اقساط مهریه را به‌صورت ماهیانه یا دوره‌ای پرداخت کند.
از سوی دیگر، اگر شوهر از پرداخت مهریه خودداری کند ولی دارایی‌هایی مانند املاک، خودرو یا حساب بانکی به نام او وجود داشته باشد، زن میتواند از دادگاه درخواست توقیف این اموال را داشته باشد. پس از توقیف، اموال مذکور به فروش می‌رسند و مبلغ حاصل از آن برای پرداخت مهریه استفاده میشود. بنابراین، فرآیند وصول مهریه بسته به شرایط مالی و دارایی‌های شوهر، به یکی از این سه روش انجام خواهد شد. در صورتی که مرد هیچگونه دارایی نداشته باشد و درخواست مطالبه از دادگاه انجام شود ، پس از درخواست اعسار مرد (که در اکثر موارد قابل قبول از سوی دادگاه می باشد ) مرد موظف می شود مبلغ مهریه را به سکه و به صورت اقاسط هر چند ماه یک بار پرداخت کند.
نحوه تنظیم دادخواست مهریه
تنظیم دادخواست باید بادقت و جزئیات کامل انجام شود. مهم‌ترین بخش‌های دادخواست عبارت‌اند از:
- مشخصات طرفین: مشخصات زن و شوهر باید دقیق ذکر شود.
- میزان و نوع مهریه: مهریه باید مطابق سند ازدواج اعلام شود.
- شرح تقاضا: درخواست به صورت صریح و قانونی برای مطالبه مهریه نوشته شود.
نکات مهم مطالبه مهریه
- در صورتی که اموالی توقیف شود که مستثنات دین باشد مثلا زوج دارای یک واحد آپارتمان که در حد شان و منزلت وی می باشد زوج می تواند اعتراض و تقاضای اعمال مستثیات دین نماید در اینصورت با اعتراض وی مال از توقیف خارج می شود.
- در مطالبه مهریه از طریق مراجع ثبتی، زوجه می تواند در زمان صدور اجراییه نسبت به معرفی اموال زوج اقدام نماید. اگر زوجه به اموال زوج دسترسی نداشته باشد می تواند تقاضای توقیف سه گانه از ( بانک مرکزی، اداره راهور ، اداره ثبت اسناد و املاک ) را بخواهد.
- هزینه های دادرسی را محاسبه کنید و در نظر داشته باشید. در مطالبه مهریه از طریق دادگاه هزینه دادرسی معادل سه و نیم درصد نرخ روز سکه می باشد .
- مدت زمان دادگاه ها و مراحل را در نظر بگیرید و در برخی موارد زمان برای زوجه مهم می باشد.
- اطلاع از قوانین جدید: قوانین مربوط به مهریه ممکن است تغییر کند، بنابراین آگاهی از قوانین روز ضروری است.
- قبل از هر اقدامی به یک مشاور حقوقی و و وکیل دادگستری مشورت کنید.
- پیگیری دقیق پرونده: برای جلوگیری از تأخیر یا مشکلات اداری، پرونده باید به‌صورت مرتب پیگیری شود.
- بررسی وضعیت مالی مرد: داشتن اطلاعات دقیق از توانایی مالی شوهر به موفقیت در پرونده کمک می‌کند.
مشاوره حقوقی مهریه
مشاوره حقوقی مناسب میتواند راهکارهای قابل‌اعتمادی برای مطالبه مهریه ارائه دهد. وکلای متخصص در حوزه خانواده می‌توانند در روند تنظیم دادخواست، پیگیری پرونده و حتی مذاکره برای صلح و سازش، یاری‌رسان باشند.
مطالبه مهریه در مشهد: چگونه مهریه خود را مطالبه کنیم؟
مطالبه مهریه در مشهد مانند سایر نقاط ایران نیازمند طی مراحل قانونی است. حضور وکلای مجرب در این شهر میتواند به تسریع روند رسیدگی به پرونده‌ها کمک کند. از طریق دفاتر وکالت و مراکز مشاوره حقوقی مشهد میتوان اطلاعات جامعی درباره اقدامات لازم کسب کرد.
جمع‌بندی در مورد چگونه مهریه خود را مطالبه کنیم؟
مهریه به‌عنوان حقی قانونی و مالی، نیازمند آگاهی از قوانین و طی مراحل مشخص است. برای آگاهی از اینکه چگونه مهریه خود را مطالبه کنیم؟ تهیه مدارک موردنیاز و بهره‌گیری از مشاوره حقوقی، میتواند روند مطالبه را ساده‌تر و سریع‌تر کند. توجه به نکات قانونی و استفاده از راهنمایی متخصصان، ضامن موفقیت در دریافت این حق قانونی خواهد بود. برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی و بهره‌مندی از خدمات وکلای حرفه‌ای، می‌توانید به سایت mashhad- lawyer.com مراجعه کنید. این سایت با ارائه خدمات مشاوره‌ای و حقوقی جامع، شما را در تمام مراحل قانونی یاری خواهد کرد.
